Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την πολιτική ανταγωνισμού, κ. Joaquín Almunia έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η συγχώνευση της Aegean και της Olympic θα οδηγούσε σε οιονεί μονοπώλιο στην Ελλάδα και ως εκ τούτου σε υψηλότερες τιμές και χαμηλότερη ποιότητα υπηρεσιών για Έλληνες και τουρίστες που ταξιδεύουν μεταξύ Αθηνών και των νησιών. Το καθήκον της Επιτροπής είναι να εμποδίζει τη δημιουργία μονοπωλίων κατά την άσκηση των εξουσιών που της έχουν παραχωρηθεί από τα κράτη μέλη στον τομέα του ελέγχου των συγκεντρώσεων σε επίπεδο ΕΕ. Οι υπηρεσίες μου και ο ίδιος προσωπικά κάναμε ό,τι ήταν δυνατό για να βρούμε μια λύση, αλλά δυστυχώς τα διορθωτικά μέτρα που προτάθηκαν από τις επιχειρήσεις δεν θα προστάτευαν επαρκώς τα συμφέροντα των τεσσάρων εκατομμυρίων καταναλωτών που ταξιδεύουν στα εν λόγω δρομολόγια.»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαγόρευσε τη συγκέντρωση μεταξύ της Aegean Airlines, εταιρείας εισηγμένης στο χρηματιστήριο, και της Olympic Air, η οποία υπάγεται στον ευρύτερο όμιλο εταιρειών Olympic, ιδιοκτησίας του ελληνικού ομίλου Marfin Investment. Η συμφωνία κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή για κανονιστική έγκριση δυνάμει του κανονισμού συγκεντρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Aegean πραγματοποιεί τακτικές και ναυλωμένες πτήσεις μεταφοράς επιβατών και φορτίου εντός της Ελλάδας, καθώς και σε διεθνή δρομολόγια μικρών αποστάσεων. Χρησιμοποιεί ως βάση τον διεθνή αερολιμένα Αθηνών και εξυπηρετεί περίπου 45 προορισμούς μικρής απόστασης, περιλαμβανομένων των ελληνικών νησιών. Από το 2010 είναι μέλος της Star alliance.
Η Olympic αποτελείται από τρεις νομικές οντότητες: (i) Olympic Air, που λειτουργεί από την 1η Οκτωβρίου 2009, μετά την ιδιωτικοποίηση της πρώην Olympic Airlines· (ii) Olympic Handling, που παρέχει πλήρεις υπηρεσίες εδάφους σε 39 ελληνικά αεροδρόμια εξυπηρετώντας τόσο την Olympic Air όσο και τρίτες εταιρείες αεροπορικών μεταφορών· και (iii) Olympic Engineering, η οποία βρίσκεται σε στάδιο έναρξης λειτουργίας και δραστηριοποιείται σε υπηρεσίες συντήρησης, επισκευών και τεχνικού ελέγχου αεροσκαφών.
Τόσο η Aegean όσο και η Olympic Air εκτελούν πτήσεις σε δρομολόγια που καλύπτονται από υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας (ΥΔΥ). Η Aegean έχει ΥΔΥ σε τέσσερα δρομολόγια ενώ η Olympic έχει ΥΔΥ σε δεκατρία δρομολόγια.
Όπως και στις προηγούμενες συγκεντρώσεις αεροπορικών εταιρειών, η Επιτροπή ανέλυσε τις συνδυασμένες επιπτώσεις της προτεινόμενης συγκέντρωσης στα επιμέρους δρομολόγια όπου πραγματοποιούν πτήσεις οι δύο εταιρείες. Συγκέντρωσε απόψεις και καταγγελίες από μεγάλο αριθμό φορέων της αγοράς στην Ελλάδα και διεθνώς, περιλαμβανομένων ενώσεων καταναλωτών, δημόσιων αρχών, ταξιδιωτικών πρακτορείων, φορέων εκμετάλλευσης αερολιμένων, εταιρειών θαλασσίων μεταφορών και άλλων αεροπορικών επιχειρήσεων.
Οιονεί μονοπώλιο σε εννέα δρομολόγια
Η προτεινόμενη συγκέντρωση θα οδηγούσε σε οιονεί μονοπωλιακή κατάσταση στα δρομολόγια μεταξύ Αθηνών και Θεσσαλονίκης, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της χώρας, καθώς και μεταξύ Αθηνών και οκτώ νησιωτικών αερολιμένων και συγκεκριμένα Ηρακλείου και Χανίων, αμφοτέρων στην Κρήτη, Ρόδου, Σαντορίνης, Μυτιλήνης, Χίου, Κω και Σάμου. Κανένα από τα δρομολόγια αυτά δεν καλύπτεται από υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας.
Η έρευνα αγοράς της Επιτροπής κατέδειξε ότι οι υπηρεσίες θαλασσίων μεταφορών δεν μπορούν σε γενικές γραμμές να υποκαταστήσουν επαρκώς τις αεροπορικές υπηρεσίες ούτως ώστε να συγκρατήσουν τις τιμές της συγχωνευθείσας οντότητας μετά τη συγκέντρωση. Οι χρόνοι ταξιδίου των θαλάσσιων μεταφορών είναι πολύ μεγαλύτεροι και η συχνότητα των δρομολογίων μικρότερη. Το μόνο εσωτερικό δρομολόγιο όπου οι υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών θεωρήθηκε ότι υποκαθιστούν επαρκώς τις αεροπορικές υπηρεσίες είναι μεταξύ Αθηνών και Μυκόνου. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για το δρομολόγιο αυτό δεν τίθενται προβλήματα ανταγωνισμού.
Η έρευνα αγοράς κατέδειξε επίσης ότι δεν υπάρχει προοπτική να εισέλθει νέος αεροπορικός ή οικονομικός παράγοντας στην ελληνική αγορά μετά τη συγκέντρωση και να ανταγωνιστεί επαρκώς τη νέα οντότητα σε ό,τι αφορά τις εσωτερικές πτήσεις από και προς Αθήνα.
Η Olympic Air και η Aegean Airlines ανταγωνίζονται επί του παρόντος μεταξύ τους στα εν λόγω δρομολόγια και ο ανταγωνισμός τους θα συνεχιστεί στο μέλλον.
Κατά την έρευνα αγοράς δεν διαπιστώθηκαν σημαντικά προβλήματα ανταγωνισμού στα διεθνή δρομολόγια μικρών αποστάσεων που πραγματοποιούν τα μέρη, συμπεριλαμβανομένου, για παράδειγμα, του δρομολογίου Αθηνών-Βρυξελλών όπου αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από την Brussels Airlines.
Οι επιχειρήσεις πρότειναν να ελευθερώσουν χρονοθυρίδες στον αερολιμένα Αθηνών και σε άλλους ελληνικούς αερολιμένες καθώς και άλλα διορθωτικά μέτρα, όπως πρόσβαση στα προγράμματα τακτικών επιβατών και συμφωνίες αεροπορικής διασύνδεσης. Ωστόσο, η φύση και το εύρος των εν λόγω διορθωτικών μέτρων δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν ότι η συγκέντρωση δεν θα είναι επιβλαβής για τους πελάτες. Τούτο οφείλεται κυρίως στο ότι στην υπόθεση αυτή, σε αντίθεση με πολλές προηγούμενες υποθέσεις αεροπορικών εταιρειών, το κύριο πρόβλημα δεν ήταν η διαθεσιμότητα χρονοθυρίδων, οι οποίες είναι διαθέσιμες τόσο στο αεροδρόμιο των Αθηνών όσο και στα περισσότερα ελληνικά αεροδρόμια. Κατά την έρευνα αγοράς διαπιστώθηκε επίσης ότι τα διορθωτικά μέτρα δεν φαίνονταν ικανά να πείσουν μια άλλη αξιόπιστη αεροπορική επιχείρηση να δημιουργήσει βάση στον αερολιμένα Αθηνών και να ασκήσει αξιόπιστες πιέσεις ανταγωνισμού στα εν λόγω δρομολόγια.
Συνεπώς, η Επιτροπή δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση από το να συμπεράνει ότι η συγκέντρωση «παρακωλύει σημαντικά τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά ή σε σημαντικό μέρος αυτής» (άρθρο 2.3 του κανονισμού συγκεντρώσεων) και να απαγορεύσει την πράξη. Η εξάλειψη του ανταγωνισμού που θα προέκυπτε από τη συγκέντρωση θα ήταν επιζήμια για τους έλληνες πελάτες οι οποίοι πρέπει να μπορούν να βασίζονται σε ανταγωνιστικές αεροπορικές εταιρείες.
Η εν λόγω συγκέντρωση κοινοποιήθηκε για έγκριση στις 24 Ιουνίου 2010. Στις 30 Ιουλίου η Επιτροπή κίνησε έρευνα σε βάθος. Η προθεσμία για την έκδοση απόφασης παρατάθηκε δύο φορές ώστε να αξιολογηθούν τα διορθωτικά μέτρα και να προσκομίσουν τα μέρη τις πληροφορίες που τους ζητήθηκαν. Τα μέρη ενημερώθηκαν με την κοινοποίηση των αιτιάσεων που εστάλη τον Οκτώβριο ότι η συγκέντρωση δημιουργούσε ιδιαίτερα σοβαρές ανησυχίες και ότι θα μπορούσε να απαγορευθεί.
Προηγούμενες συγκεντρώσεις αεροπορικών εταιρειών
Η Επιτροπή εξέτασε 11 συγκεντρώσεις και πολλές συμμαχίες στον τομέα αυτό, αρχής γενομένης από το 2004, και η παρούσα απόφαση αποτελεί τη δεύτερη μόνο διατυπωθείσα απαγόρευση. Η πρώτη, το 2007, αφορούσε την προταθείσα εξαγορά της Aer Lingus από την Ryanair (αμφότερες ιρλανδικές εταιρείες) που παρουσιάζει ομοιότητες με την ελληνική υπόθεση. Και οι δύο πράξεις αποσκοπούσαν στη συγχώνευση δύο αεροπορικών εταιρειών που εδρεύουν στο ίδιο αεροδρόμιο, στην πρωτεύουσα του κράτους1. Το Γενικό Δικαστήριο επικύρωσε την απαγόρευση της Επιτροπής στην ιρλανδική υπόθεση με απόφασή του της 6ης Ιουλίου 20102.
Κανόνες και διαδικασίες για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων
Το 1989, η Επιτροπή απέκτησε εξουσίες για να ελέγχει τις συγκεντρώσεις και τις εξαγορές μεταξύ επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών που υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο κατώτατο όριο (βλ. άρθρο 1 του κανονισμού συγκεντρώσεων).
Η Επιτροπή δέχεται διορθωτικά μέτρα ή απαγορεύει συγκεντρώσεις όταν η κοινοποιούμενη πράξη έχει ως αποτέλεσμα να παρακωλύεται ο ανταγωνισμός και να επιδεινώνεται η θέση των καταναλωτών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για την πρώτη απαγόρευση συγκέντρωσης μετά την υπόθεση Ryanair/Aer Lingus, το 2007. Συνολικά, έχουν απαγορευθεί 20 συγκεντρώσεις σε συνολικό αριθμό 4 500 συγκεντρώσεων που ελέγχθηκαν.
Από τη στιγμή της κοινοποίησης μιας συμφωνίας, η Επιτροπή διαθέτει σε γενικές γραμμές 25 συνολικά εργάσιμες ημέρες για να αποφασίσει εάν θα την εγκρίνει (φάση I) ή θα ξεκινήσει έρευνα σε βάθος (φάση II). Οι έρευνες σε βάθος διαρκούν γενικά από 90 έως 105 εργάσιμες ημέρες. Από τις συγκεντρώσεις που κοινοποιούνται στην Επιτροπή ποσοστό μεγαλύτερο του 90% εγκρίνονται μετά τον έλεγχο της φάσης I λόγω του ότι δεν θέτουν πρόβλημα στον ανταγωνισμό ή τα κοινοποιούντα μέρη έχουν αντιμετωπίσει τις ανησυχίες όσον αφορά τον ανταγωνισμό προτείνοντας διορθωτικά μέτρα (για παράδειγμα υπό τη μορφή εκποίησης στοιχείων ενεργητικού). Τέτοια διορθωτικά μέτρα, τα οποία μπορούν επίσης να υποβληθούν κατά τη φάση ΙΙ, διασφαλίζουν ότι ο ανταγωνισμός διατηρείται και οι καταναλωτές επωφελούνται από τη δυνατότητα επιλογής και τον ανταγωνισμό των τιμών.
Η πράξη κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή στις 24 Ιουνίου 2010. Περισσότερες πληροφορίες για την υπόθεση διατίθενται στην ακόλουθη διεύθυνση:
1 COMP/M.4439 Ryanair/Aer Lingus, ΕΕ C 47 της 20.2.2008, σσ. 9-20.
2 Υπόθεση T-342/07 Ryanair Holdings κατά Επιτροπής, Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 6ης Ιουλίου 2010. Όσον αφορά τα διορθωτικά μέτρα το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ιδίως ότι « Σε αντίθεση με προηγούμενες συγκεντρώσεις στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών επιβατών (όπως εκείνες στις οποίες συμμετείχαν οι Air France/KLM και Lufthansa/Swiss), στη συγκεκριμένη υπόθεση η Επιτροπή δεν έκρινε ικανοποιητική την απλή ελευθέρωση χρονοθυρίδων για τη διασφάλιση πρόσβασης σε δρομολόγιο. Εν προκειμένω, δεν πρόκειται για πράξη που αφορά ενεργές εταιρείες που εδρεύουν σε αερολιμένες διαφορετικών χωρών. Η Ryanair και η Aer Lingus εκτελούν πτήσεις από το ίδιο αεροδρόμιο, το αεροδρόμιο του Δουβλίνου, όπου απολαύουν σημαντικών πλεονεκτημάτων που δεν μπορούν εύκολα να αντιμετωπίσουν οι ανταγωνιστές.»
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια δημοσιεύονται με μια καθυστέρηση και αφού τα δει κάποιος από τη διαχείριση...και όχι για λογοκρισία αλλά έλεγχο για: μη αναφορά σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις, προσβλητικά, υποτιμητικά και υβριστικά μηνύματα ή δεσμούς (Link) με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Η φιλοξενία και οι αναδημοσιεύσεις άρθρων τρίτων, τα σχόλια και οι απόψεις των σχολιαστών δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του ιστολογίου μας και δεν φέρουμε καμία ευθύνη γι’ αυτά. Προειδοποίηση: Περιεχόμενο Αυστηρώς Ακατάλληλο για εκείνους που νομίζουν ότι θίγονται προσωπικά στην ανάρτηση κειμένου αντίθετο με την ιδεολογική τους ταυτότητα ή άποψη, σε αυτούς λέμε ότι ποτέ δεν τους υποχρεώσαμε να διαβάσουν το περιεχόμενο του ιστολογίου μας.